Lyrisk kvarter ep. 5: Fosse-spesial

Vi gratulerer Jon Fosse med Nobelprisen og benytter anledningen til å lese og diskutere noen av diktene hans. Fosse ble først kjent som romanforfatter, deretter som dramatiker, men hva karakteriserer egentlig poesien hans? I denne episoden av Lyrisk kvarter undersøker vi spørsmålet med utgangspunkt i en knippe dikt hentet fra samlingene Hund og engel (1992), Nye dikt (1997) og Stein til stein (2013). Noe av det mest påfallende med diktene hans er at de er fulle av hunder og engler. Hvordan skal vi forstå disse motivene? Og er det sant at Fosse beveger seg mot et stadig tydeligere kristen-religiøst billedspråk? Er det i så fall en fordel eller en ulempe for diktenes litterære kvalitet? Svarene får du i femte episode av Lyrisk kvarter.

Dikt 1

"uten tittel" – Hund og engel (1992)

det finst ein kjærleik ingen hugsar
og klårt blå er himmelen
med striper av kvitt, av gult og av raudt med mykje kvitt
også i det blåe, for himmelen er
ein stor kvit hund
ingen hugsar
og himmelen er, så tett, over det enno
litt grønlege graset
i alt sitt gule og brune
der små og kvite hundar spring
fylte av ein eller annan irriterande kjærleik
og over hundane er tre i sitt svarte grøne
det er ein vanleg dag og det er stilt
når dei kvite hundane går, så roleg, over i sitt landskap

Dikt 2

DITT BLÅE VATN DU – Nye dikt 1997
og så er ein dregen bort
av noko ein ikkje visste fanst: ei hand
som er rundt ein ei hand som eit blått vatn ei hand
som eit lys å vere i For det finst Det fanst altså også noko anna
ei hand med lys frå auge, som ein dag av blått vatn Men det finst For
du finst Og eg finst Vi finst
som noko ein ikkje kunne tenkje, noko
av vatn og blått som ein så brått
vart dregen bort av Det er ikkje
noko eg tenkte Det er ikkje
noko eg gjorde Det er ikkje noko eg ville, for
eg visste jo ikkje di hand ditt lys ditt blåe vatn du

Dikt 3

EG ER IKKJE LENGER – Nye dikt 1997
det er for stille til at eg kan
sjå fargane falle, ingen av dei gamle
er lenger i det bevegelege vatnet
Det er for stille
og altfor lenge sidan
Men den grøne løa treng jo malast
Og ungane treng jo
ein trygg stad å leike
Eg er ikkje lenger, men berre i deg
Og i eit blått
som lun og roleg varme Og graset
Skulle vore slått, eg ser det no

Dikt 4

MANN I SNØ (fritt etter Wallace Stevens) – Stein til stein 2013
augo av vinter
ser på greinene
til furene i snø
på buskar med iskjuklar
og på bjørkene
langt der borte
som glitrar
i sola
det er januar
og vinden er ikkje fæl
men er jorda
som blæs mot den berre knausen
og augo i snøen
ser ingenting som ikkje er der
og det ingenting som er

Dikt 5

‍
NATTSALME – Stein til stein 2013
Det finst ei jord som opnar opp
sitt djup av svarte natt
og løyner både sjel og kropp
til ingenting er att
Det finst ei natt som møter deg
og tek deg mjukt imot
og lèt deg kvila æveleg,
di hand, di sjel, din fot
Det finst frå Gud i alt som er,
i jord og nattevrimmel,
di sjel er hans, du er hans verd,
du lyser fram hans himmel

‍

Bilder:

Ukjent – https://commons.wikimedia.org/wiki/File:(Edvard_Grieg_and_Frants_Beyer_hiking)_(3446747911).jpg

Tom A. Kolstad/Det norske samlaget., CC BY-SA 4.0 – https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Writer_Jon_Fosse_(cropped).jpg

‍

Musikk

Milde Måne?! SoundCloud: @mildemane

‍

‍

‍